Trong những năm gần đây, luật công nghệ VAR đã trở thành một phần không thể thiếu trong các trận đấu bóng đá đỉnh cao trên thế giới. Mặc dù gây ra nhiều tranh cãi, nhưng không ai có thể phủ nhận được sức ảnh hưởng mạnh mẽ của công nghệ này đến kết quả trận đấu và sự công bằng trong bóng đá. Vậy công nghệ VAR là gì , VAR được ứng dụng như thế nào, và luật VAR trong bóng đá 11 người có gì khác biệt? Hãy cùng khám phá tất tần tật thông tin trong bài viết dưới đây nhé!
Công nghệ VAR là gì? Cơ chế hoạt động cơ bản
Theo KONG88, trước khi đi sâu vào luật công nghệ VAR , chúng ta cần hiểu công nghệ VAR là gì . VAR là viết tắt của “Video Assistant Referee”. Đây là hệ thống sử dụng nhiều góc độ và camera chất lượng cao để hỗ trợ trọng tài đưa ra quyết định đúng đắn trong những tình huống quan trọng.
VAR hoạt động trong bốn tình huống chính:
- Bàn thắng (ghi bàn, việt vị, tấn công dẫn đến bàn thắng).
- Phạt đền (xác định xem có lỗi nào xảy ra trong khu vực phạt đền hay không).
- Thẻ đỏ trực tiếp (xác định hành vi phạm tội nghiêm trọng cần phải nhận thẻ đỏ).
- Xác định sai cầu thủ (trong trường hợp phạt sai cầu thủ).
Luật công nghệ VAR quy định trọng tài chính là người duy nhất có quyết định cuối cùng. VAR chỉ đóng vai trò cố vấn thông qua phòng điều khiển nằm bên ngoài sân.
Quy tắc VAR cho bóng đá 11 người
Trong bóng đá chuyên nghiệp 11 người, luật VAR 11 người được áp dụng nghiêm ngặt và đầy đủ nhất. Không giống như bóng đá trẻ hoặc futsal, nơi VAR có thể bị hạn chế hoặc không được áp dụng, bóng đá 11 người đòi hỏi độ chính xác cao, vì vậy việc tích hợp VAR là điều cần thiết.
Một số điểm nổi bật của luật VAR dành cho sân 11 người:
- Trang bị ít nhất 8 – 12 camera : Phân bổ đều để bao quát toàn bộ khu vực.
- Mỗi sân vận động cần một khu vực VAR riêng : Bao gồm đội trọng tài video và màn hình giám sát.
- Hệ thống liên lạc nội bộ riêng biệt : Sự kết nối giữa trọng tài và nhóm VAR luôn diễn ra suôn sẻ.
- Luật công nghệ VAR cũng nêu rõ các tín hiệu mà trọng tài sử dụng để thông báo cho khán giả về việc kiểm tra VAR.
Đặc biệt, luật VAR số 11 ở mọi khía cạnh đều nhấn mạnh rằng VAR không can thiệp vào những lỗi nhỏ, không rõ ràng – chỉ những tình huống “sai lầm rõ ràng” hoặc “sự kiện bị bỏ sót nghiêm trọng” mới được phép xem xét.
Cách áp dụng luật công nghệ VAR
Công nghệ VAR được FIFA và IFAB (Hội đồng bóng đá quốc tế) triển khai một cách có hệ thống. Hệ thống VAR không thể dừng trận đấu một cách tùy tiện. Quá trình xác minh chỉ bắt đầu khi trọng tài nghi ngờ hoặc khi nhóm VAR phát hiện ra lỗi nghiêm trọng.
Quá trình đánh giá VAR thường diễn ra theo 3 giai đoạn.
- Bước 1: Kiểm tra – Nhóm VAR theo dõi tình hình theo thời gian thực.
- Bước 2: Tham vấn – Nếu phát hiện lỗi, VAR sẽ liên hệ với trọng tài.
- Bước 3: Kiểm tra lại – Trọng tài có thể xem lại video ở “Khu vực xem lại” bên ngoài sân.
Theo luật VAR , khi trọng tài xem lại màn hình và đưa ra quyết định, tất cả cầu thủ phải tôn trọng và tuân thủ, ngay cả khi có bất đồng quan điểm.
Ưu điểm và nhược điểm của luật công nghệ VAR
Không giống như luật xử lý bóng bằng tay , mặc dù mang lại nhiều lợi thế rõ ràng, luật công nghệ VAR vẫn tạo ra nhiều tranh cãi. Dưới đây là ưu và nhược điểm của luật công nghệ VAR được những người theo dõi tác giả – CEO Alex Dang tổng hợp:
Ưu điểm
- Tăng tính công bằng : Giảm lỗi trọng tài trong các trận đấu quan trọng.
- Ít gây tranh cãi hơn : Nhờ video chuyển động chậm và nhiều góc quay camera, các quyết định trở nên chính xác hơn.
- Bảo vệ người chơi : Những lỗi nghiêm trọng khó có thể vượt qua được VAR.
- Tăng thêm độ tin cậy cho người hâm mộ : Khán giả cảm thấy an toàn khi trò chơi được hỗ trợ bởi công nghệ.
Nhược điểm
- Tạm dừng trận đấu : Mỗi lần xem xét của VAR có thể kéo dài từ 1 – 3 phút.
- Gây mất cảm xúc : Khi bàn thắng không được công nhận sau màn ăn mừng, cảm xúc của trận đấu có thể dễ dàng biến mất.
- Vẫn còn yếu tố cảm xúc : Ngay cả với VAR, trọng tài vẫn là người đưa ra quyết định cuối cùng.
- Chi phí vận hành cao : Không phải sân vận động hay giải đấu nào cũng có đủ khả năng tài chính để áp dụng công nghệ VAR .
Các giải đấu đã sử dụng thành công công nghệ VAR
Việc áp dụng rộng rãi các quy tắc công nghệ VAR bắt đầu từ World Cup 2018 trở đi – và kể từ đó, hầu hết các giải đấu hàng đầu thế giới đã tích hợp VAR như một phần bắt buộc.
- FIFA World Cup 2018 (Nga): Đây là lần đầu tiên VAR được áp dụng chính thức tại World Cup. Nhiều tình huống phạt đền và thẻ đỏ đã được xác định chính xác.
- Giải Ngoại hạng Anh (Anh): Mùa giải 2019-2020 là lần đầu tiên Giải Ngoại hạng Anh áp dụng VAR, mặc dù ban đầu gây nhiều tranh cãi nhưng dần ổn định.
- UEFA Champions League: Kể từ trận chung kết mùa giải 2018-2019, VAR đã trở thành công cụ quen thuộc tại Cúp C1.
- La Liga, Serie A, Bundesliga: Tất cả các giải đấu lớn của châu Âu đều áp dụng đầy đủ luật VAR 11 cầu thủ , giúp đảm bảo tính công bằng và chuyên nghiệp.
Tranh cãi và tương lại luật công nghệ VAR
Về những tranh cãi
Mặc dù công nghệ VAR góp phần tạo nên sự công bằng, VAR cũng đã phải chịu nhiều chỉ trích. Người hâm mộ đã nhiều lần phẫn nộ khi các bàn thắng bị hủy do lỗi việt vị chỉ vài cm. Cũng có những lúc VAR can thiệp quá nhiều khiến trận đấu mất đi mạch cảm xúc tự nhiên.
Một số huấn luyện viên nổi tiếng như Pep Guardiola, Jürgen Klopp hay José Mourinho đã bày tỏ sự nghi ngờ về việc sử dụng VAR. Tuy nhiên, hầu hết các chuyên gia đều đồng ý rằng luật công nghệ VAR là một bước tiến không thể đảo ngược – vì tính chính xác và minh bạch mà nó mang lại.
Tương lai của công nghệ VAR
FIFA và IFAB liên tục cải thiện các quy tắc công nghệ VAR . Từ việc thử nghiệm công nghệ AI để xác định việt vị, đến các dự án “VAR bán tự động” giúp rút ngắn thời gian xem xét, tương lai của VAR tiếp tục phát triển.
- Công nghệ tấn công bán tự động VAR: Được FIFA sử dụng tại World Cup 2022.
- VAR dành cho các giải đấu hạng thấp hơn: Phiên bản đơn giản hơn, ít camera hơn, chi phí thấp hơn.
- Phát sóng VAR công khai: Cho phép người xem nghe toàn bộ cuộc trò chuyện giữa trọng tài và nhóm VAR.
Sự minh bạch và tốc độ sẽ là những tiêu chí quan trọng giúp người hâm mộ chấp nhận rộng rãi hơn luật công nghệ VAR .
Luật công nghệ VAR là một cuộc cách mạng trong bóng đá hiện đại. Mặc dù chưa hoàn hảo và vẫn còn gây nhiều tranh cãi, VAR đã chứng minh được vai trò quan trọng của mình trong việc nâng cao tính công bằng và minh bạch trong thi đấu. Với định hướng phát triển liên tục, chắc chắn trong tương lai, luật VAR , đặc biệt là luật VAR cho bóng đá 11 người , sẽ ngày càng được hoàn thiện hơn nữa để phục vụ người hâm mộ và bảo vệ giá trị cốt lõi của bóng đá – tính công bằng.
