Chấn thương dây chằng chéo là một trong những chấn thương thể thao nghiêm trọng nhất, đặc biệt là trong các môn thể thao đối kháng cường độ cao như bóng đá, bóng rổ hoặc trượt tuyết. Chúng không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất thi đấu mà còn có thể đe dọa sự nghiệp nếu không được điều trị và xử lý đúng cách. Tìm hiểu cách nhận biết và điều trị chấn thương nguy hiểm này trong bài viết tiếp theo của chúng tôi!
Dây chằng chéo là gì?
Dây chằng chéo (thường được gọi là dây chằng chéo trước (ACL) và dây chằng chéo sau (PCL)) là những dải mô liên kết chắc khỏe ở đầu gối. Chúng hoạt động như những bộ phận ổn định, giữ cho xương đùi và xương chày thẳng hàng và kiểm soát chuyển động xoay và gập/duỗi của đầu gối.
Nguồn tin từ MM88 cho biết, trong trường hợp chấn thương dây chằng chéo, hệ thống cân bằng ở đầu gối bị phá vỡ, độ ổn định giảm và có thể mất cân bằng, gây đau và mất khả năng vận động tạm thời hoặc vĩnh viễn.
Nguyên nhân và triệu chứng của chấn thương dây chằng chéo
Nguyên nhân gây chấn thương dây chằng chéo
- Trong bóng đá chuyên nghiệp:
- Thay đổi hướng đột ngột: Dây chằng chéo trước có thể bị kéo căng quá mức nếu cầu thủ xoay người, chặn bóng hoặc thực hiện động tác như vào bóng.
- Tiếp xúc trực tiếp: Một cú đánh hoặc đá mạnh vào đầu gối của đối thủ, đặc biệt là khi đầu gối ở vị trí không ổn định (ví dụ: tiếp đất không đúng cách sau khi nhảy).
- Tăng tốc hoặc dừng đột ngột: Các tình huống như chạy và dừng đột ngột có thể gây quá nhiều áp lực lên tĩnh mạch.
- Trong bóng đá đường phố:
- Chất lượng mặt sân kém: Cỏ nhân tạo hoặc bề mặt không bằng phẳng, bẩn có thể khiến người chơi bị trượt hoặc mất thăng bằng, dẫn đến chấn thương.
- Thiếu kỹ thuật hoặc thể lực: Người chơi mới thường được đào tạo kém và dễ mắc lỗi khi đánh hoặc thi đấu.
- Không đi giày phù hợp: Giày không bám tốt trên sân cỏ nhân tạo (như giày TF) có thể làm tăng nguy cơ chấn thương.
- Các tính năng khác:
- Thể chất: Một số người có cấu trúc đầu gối yếu hoặc dây chằng đàn hồi.
- Khởi động không đúng cách: Các cơ và gân không được khởi động trước khi thi đấu rất dễ bị chấn thương.
Các triệu chứng của chấn thương ACL
Một số triệu chứng phổ biến có thể giúp chẩn đoán sớm chấn thương ACL bao gồm:
- Khi bị thương, bạn sẽ nghe thấy tiếng “rắc” hoặc “lách tách” đặc trưng ở đầu gối.
- Sưng nhanh: Đầu gối sưng lên trong vòng vài giờ.
- Đau dữ dội: Đau nhói, đặc biệt là khi cố gắng đứng hoặc đi bộ.
- Không ổn định: Đầu gối bị lỏng và không thể giữ thăng bằng hoặc duy trì độ linh hoạt bình thường.
- Hạn chế vận động: Người bị thương không thể duỗi thẳng hoặc uốn cong chân hoàn toàn do đau và cứng.
Nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng nào nêu trên, hãy ngừng làm việc ngay lập tức và tham khảo ý kiến bác sĩ.
Chẩn đoán chấn thương dây chằng chéo
Theo tìm hiểu của những người từng rút tiền MM88, để xác định mức độ tổn thương ACL, bác sĩ thường sử dụng:
- Khám lâm sàng: Kiểm tra độ ổn định của đầu gối bằng cách kéo và xoay.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Giúp đánh giá mức độ rách hoặc gãy xương.
- Chụp X-quang: Dùng để loại trừ các chấn thương liên quan đến xương.
- Nội soi khớp gối (nếu cần): Được sử dụng trong trường hợp nghi ngờ chấn thương phức tạp.
Chẩn đoán đúng và kịp thời giúp xác định phương pháp điều trị phù hợp, từ đó giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm.
Điều trị và phòng ngừa chấn thương dây chằng chéo
Mẹo điều trị
- Sơ cứu ngay sau khi bị thương (phương pháp RICE):
- Nghỉ ngơi: Tránh cử động đầu gối để tránh chấn thương thêm.
- Đá: Chườm đá trong 48 giờ đầu để giảm sưng và đau.
- Nén: Sử dụng túi chườm đá để giảm sưng và giảm viêm.
- Nâng chân lên cao hơn tim sẽ làm giảm lưu lượng máu đến đầu gối, có thể giúp giảm sưng.
- Chẩn đoán y khoa:
- Chụp X-quang: Để kiểm tra tổn thương xương.
- Chụp MRI: Xác định mức độ rách dây chằng và các chấn thương liên quan (sụn chêm, các dây chằng khác).
- Khám lâm sàng: Bác sĩ có thể thực hiện các xét nghiệm như xét nghiệm Lachman hoặc xét nghiệm ngăn kéo trước để đánh giá độ ổn định của đầu gối.
- Điều trị không phẫu thuật (Dành cho những người bị rách một phần hoặc không thể tham gia các môn thể thao có tác động mạnh):
- Vật lý trị liệu: Các bài tập tăng cường sức mạnh cho các cơ quanh đầu gối (cơ tứ đầu, cơ gân kheo) để giúp ổn định khớp.
- Đai bảo vệ đầu gối: Sử dụng đai bảo vệ đầu gối để ngăn ngừa chuyển động của đầu gối trong quá trình chữa lành.
- Thời gian: Có thể mất 3-6 tháng để phục hồi các chức năng cơ bản.
- Phẫu thuật tái tạo dây chằng (thường được thực hiện khi dây chằng bị rách hoàn toàn):
- Quy trình: Bác sĩ thay thế dây chằng bị rách bằng mảnh ghép (thường lấy từ gân bánh chè hoặc gân kheo).
- Thời gian phục hồi: Thông thường phải mất 6-12 tháng để có thể trở lại thi đấu, tùy thuộc vào cường độ luyện tập và tình trạng thể chất của bạn.
- Nhu cầu sau phẫu thuật: Vật lý trị liệu chuyên sâu để phục hồi sức mạnh, tính linh hoạt và sự ổn định của đầu gối.
Phòng ngừa chấn thương ACL
- Khởi động đúng cách: Trước khi thi đấu, hãy thực hiện các bài tập khởi động cho cơ, dây chằng và khớp gối (ví dụ như chạy bộ nhẹ, kéo giãn, bài tập tăng cường sức mạnh cho hông).
- Rèn luyện sức mạnh: Tăng cường sức mạnh cho các cơ xung quanh đầu gối (cơ tứ đầu, cơ gân kheo) để hỗ trợ khớp.
- Cách đúng: Học cách dừng lại, rẽ và lái xe an toàn để giảm áp lực lên đầu gối.
- Mang giày dép phù hợp: Chọn giày có độ bám tốt để tránh trơn trượt (ví dụ, giày có đế TF dành cho sân cỏ nhân tạo).
- Chơi trên sân chất lượng: Tránh bề mặt không bằng phẳng hoặc trơn trượt, đặc biệt là khi chơi bóng đá đường phố.
- Giữ gìn sức khỏe: Tránh đua xe khi bạn quá mệt hoặc không đủ sức khỏe vì điều này làm tăng nguy cơ chấn thương.
Các ngôi sao bị thương nghiêm trọng
Rất nhiều cầu thủ trong lịch sử bóng đá thế giới đã phải nghỉ thi đấu dài ngày vì chấn thương cơ, thường là:
- Zlatan Ibrahimovic: Bị rách đầu gối ở tuổi 35 nhưng vẫn trở lại mạnh mẽ
- Marco Reus: Bỏ lỡ một số kỳ World Cup vì chấn thương mãn tính.
- Van Dijk: Phải mất gần một năm để hậu vệ của Liverpool hồi phục.
- Ronaldo ‘Fat’: Chấn thương ở chân khiến anh mất đi phong độ tốt nhất
Những sự kiện này chứng minh rằng nếu được điều trị thích hợp, các vận động viên có thể trở lại thi đấu, mặc dù có thể mất thời gian.
Chấn thương dây chằng chéo là chấn thương nghiêm trọng có thể gây ra hậu quả lâu dài, đặc biệt là đối với các vận động viên chuyên nghiệp. Tuy nhiên, nếu được chẩn đoán đúng, phát hiện sớm và điều trị kịp thời, người bị thương vẫn có cơ hội hồi phục hoàn toàn.
