Chiến Thuật Positional Play Là Gì? Mục Tiêu Và Nguyên Tắc Thực Hiện

Tìm hiểu chi tiết về chiến thuật Positional Play là gì trong bóng đá và những đội bóng nào đã rất thành công với lối chơi này? Tìm hiểu thêm trong bài viết bên dưới.

Chiến thuật Positional Play là gì?

Theo luong son, chiến thuật Positional Play (tạm dịch: Chơi bóng theo vị trí) là một chiến thuật hiện đại trong bóng đá, tập trung vào việc kiểm soát không gian, giữ bóng thông minh và tạo lợi thế số người ở từng khu vực sân. Đây là nền tảng chiến thuật của nhiều đội bóng hàng đầu như Barcelona thời Pep Guardiola, Manchester City, hay ĐT Tây Ban Nha.

Positional Play là một triết lý chiến thuật tập trung vào việc kiểm soát không gian, duy trì sự cân bằng chiến thuật và tạo ra lợi thế về vị trí trên sân. Triết lý này đã được áp dụng rộng rãi bởi các huấn luyện viên hàng đầu như Pep Guardiola, Johan Cruyff, Mikel Arteta và Xavi Hernandez.

Positional Play là một chiến thuật cực kỳ hiệu quả nếu được thực hiện đúng cách. Chúng giúp đội kiểm soát trận đấu, tạo lợi thế về vị trí và hạn chế nguy cơ mất bóng. Tuy nhiên, để thực hiện thành công, một đội bóng cần có những cầu thủ có kỹ năng cao và một huấn luyện viên hiểu rõ cách sử dụng chiến thuật này.

Mục tiêu chính của Positional Play

Nguyên tắc của chiến thuật Positional Play

Sau đây là một số nguyên tắc quan trọng sẽ giúp bạn triển khai chiến lược này một cách hiệu quả, cụ thể được những người thích xem bóng đá trực tiếp lương sơn tv tổng hợp:

• Chia sân thành các khu vực chiến thuật: Sân được chia thành 5 cột dọc và 3 hàng ngang để giúp người chơi duy trì khoảng cách hợp lý, tạo không gian chiến thuật. Mỗi cầu thủ nên chiếm một khu vực được chỉ định để tránh chồng chéo với đồng đội. Khi di chuyển, người chơi nên thay đổi vị trí linh hoạt nhưng vẫn duy trì được cấu trúc của đội.
• Giữ khoảng cách hợp lý giữa các cầu thủ: Khoảng cách lý tưởng giữa các cầu thủ thường là 10-15 m, đủ gần để chuyền bóng nhanh, nhưng không quá gần để tránh gây áp lực. Nếu đứng quá xa, sự phối hợp sẽ bị gián đoạn và bóng dễ bị mất khi đối thủ áp sát. Nếu đứng quá gần, đối thủ có thể dễ dàng gây áp lực và phá vỡ các đường chuyền.
• Tạo ưu thế về quân số (Overload): Một trong những nguyên tắc quan trọng của lối chơi tấn công tầm cao là tạo ra lợi thế về quân số ở những khu vực then chốt. Điều này được thực hiện bằng cách duy trì ít nhất 2 đấu 1 hoặc 3 đấu 2 trong các tình huống phối hợp. Đặc biệt, khu vực giữa sân luôn phải có đủ cầu thủ để kiểm soát bóng và tạo ra các cơ hội phối hợp. Trong quá trình gây áp lực, đội hình nên có nhiều cầu thủ hơn đối phương để giành lợi thế.
• Luôn có kế hoạch chuyền bóng lên phía trước: Positional Play đòi hỏi cầu thủ phải luôn có kế hoạch chuyền bóng lên phía trước. Một nguyên tắc quan trọng là “Nguyên tắc cầu thủ thứ ba”, nghĩa là cầu thủ thứ ba luôn sẵn sàng nhận bóng để tiếp tục tấn công nhằm đảm bảo kết quả bóng đá tốt nhất. Cầu thủ không nên chuyền bóng một cách tùy tiện, mà nên nhắm đến việc kéo giãn đội hình đối phương.
• Khai thác khoảng trống và mở rộng hàng phòng ngự đối phương: Các cầu thủ cần biết cách mở rộng đội hình đối phương để tạo khoảng trống. Các hậu vệ cánh hoặc tiền vệ cánh nên bám sát đường biên, giúp mở rộng sân và tạo ra các cơ hội tấn công. Trong khi đó, các tiền vệ cần khai thác khoảng trống giữa các tuyến để nhận bóng và phát triển lối chơi.
• Sử dụng half space: Half space là khu vực nằm giữa trung tâm và cánh, nơi các tiền vệ hoặc tiền đạo có thể đưa bóng đến vị trí thuận lợi để tấn công. Khi bóng được chuyền vào half space, đối thủ sẽ rất khó phòng ngự vì họ không biết nên ghi bàn hay duy trì đội hình. Những cầu thủ như Kevin De Bruyne, Lionel Messi, Bernardo Silva thường hoạt động ở khu vực này để tạo ra những cơ hội nguy hiểm.
• Linh hoạt giữa các cấu trúc chiến thuật: Trong tấn công, đội hình có thể chuyển đổi từ 4-3-3 sang 3-2-5 để có thêm cầu thủ hỗ trợ tấn công. Trong phòng ngự, đội có thể chuyển sang 4-4-2 hoặc 4-1-4-1 để đảm bảo sự chắc chắn. Sự linh hoạt trong chiến thuật giúp đội bóng thích nghi với mọi tình huống trên sân và không bị bó buộc vào một sơ đồ cố định.
• Chuyền nhanh: Chiến thuật này đòi hỏi đội bóng phải chuyển đổi nhanh chóng giữa tấn công và phòng ngự. Khi mất bóng, các cầu thủ phải lập tức pressing để giành lại quyền kiểm soát bóng trong vòng 5 giây đầu (Gegenpressing). Khi giành lại bóng, đội bóng phải chớp thời cơ phản công nhanh, tận dụng khoảng trống khi đối phương chưa kịp sắp xếp lại đội hình.
• Đội hình tam giác và kim cương: Các cầu thủ nên di chuyển thông minh để tạo ra các hình tam giác hoặc kim cương trên sân, giúp duy trì quyền kiểm soát bóng và dễ dàng tránh áp lực. Ví dụ, khi một tiền vệ trung tâm có bóng, anh ta nên luôn có ít nhất hai lựa chọn chuyền bóng an toàn: một ở cánh và một ở tuyến tấn công.
• Sử dụng thủ môn làm người chuyền bóng: Trong bóng bổng, thủ môn không chỉ có nhiệm vụ chặn bóng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển bóng từ hàng phòng ngự. Một thủ môn giỏi dùng chân như Ederson, Ter Stegen, Manuel Neuer sẽ giúp đội bóng duy trì quyền kiểm soát bóng ngay cả khi đối phương pressing tầm cao.

Đặc điểm chính của Positional Play

• Đội hình chia sân thành các ô, khu vực nhỏ (zone) để kiểm soát vị trí.
• Không chạy lung tung → mỗi cầu thủ phải giữ cấu trúc vị trí ngay cả khi không bóng.
• Khi mất bóng → lập tức pressing để đoạt lại bóng (counter-pressing) trong vài giây đầu.

Ví dụ về sơ đồ phù hợp:

• Thường dùng sơ đồ: 4-3-3, 3-2-5, 4-2-3-1.
• Cầu thủ linh hoạt chuyển đổi vai trò khi bóng di chuyển.
• Hậu vệ biên bó vào giữa, tiền đạo dạt biên, tiền vệ chia lớp sâu – cao.

Những đội đã thành công với chiến thuật Positional Play

Chiến thuật Positional Play (position play) đã được nhiều đội bóng hàng đầu áp dụng và đạt được thành công vang dội trong suốt lịch sử bóng đá. Dưới đây là một số đội bóng tiêu biểu đã áp dụng thành công chiến thuật này.

• Barcelona (2008-2012) – Kỷ nguyên của Pep Guardiola: Barcelona dưới thời Pep Guardiola là một trong những đội bóng thành công nhất ở giải đấu hàng đầu, tạo nên thời kỳ hoàng kim của bóng đá dựa trên lối chơi kiểm soát bóng và áp đảo đối phương. Barcelona của Guardiola không chỉ giành được nhiều danh hiệu mà còn thay đổi lối chơi bóng đá trên toàn thế giới.
• Manchester City (2016 – nay) – Kỷ nguyên Pep Guardiola: Manchester City là đội bóng hoàn thiện và thành công nhất trong bóng đá hiện đại, dưới sự dẫn dắt của Pep Guardiola. Dưới sự dẫn dắt của Guardiola, Manchester City đã đưa lối chơi xuất sắc của mình lên một tầm cao mới, giúp họ thống trị bóng đá Anh.
• Bayern Munich (2013-2016) – Kỷ nguyên Pep Guardiola: Sau thành công với Barcelona, Guardiola tiếp tục mang triết lý đầy tham vọng của mình đến Bayern Munich, biến họ thành một trong những đội bóng kiểm soát bóng tốt nhất châu Âu. Dù không vô địch Champions League, Bayern Munich của Guardiola vẫn là một cỗ máy kiểm soát bóng đáng gờm.
• Đội tuyển quốc gia Tây Ban Nha (2008-2012): Tây Ban Nha là đội bóng thực hiện những cú đá xe đạp chổng ngược hoàn hảo nhất trong lịch sử bóng đá, thống trị thế giới trong giai đoạn 2008-2012. Tây Ban Nha trong giai đoạn này được coi là đội bóng mạnh nhất lịch sử bóng đá, nhờ khả năng thực hiện những cú đá xe đạp chổng ngược hoàn hảo.
• Arsenal (2022 – nay) – Thời đại của Mikel Arteta: Arsenal dưới thời Mikel Arteta đã tiếp thu triết lý đá xe đạp chổng ngược của Guardiola và biến chúng thành của riêng mình. Arsenal vẫn đang hoàn thiện chiến thuật đá xe đạp chổng ngược, nhưng đã cho thấy tiềm năng cạnh tranh các danh hiệu lớn.

Qua bài viết trên, chắc hẳn bạn đã hiểu rõ về chiến thuật Positional Play là gì và những đội bóng đã rất thành công với lối chơi này rồi phải không? Hãy theo dõi trang web của chúng tôi để biết thêm nhiều thông tin thú vị khác.