Gà bị nấm họng là một bệnh truyền nhiễm nhưng ít gặp trong chăn nuôi so với các bệnh hô hấp thông thường. Tuy nhiên, bệnh này lại rất nguy hiểm vì ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa và hô hấp của gà, khiến đàn gà ủ rũ, bỏ ăn, sụt cân và giảm sức đề kháng. Nguyên nhân chính gây bệnh là nấm Candida albicans, một loại nấm men có khả năng xâm nhập vào thực quản, diều và dạ dày của gà.
Nguyên nhân gà bị nấm họng
Theo tham khảo từ những người tham gia SV388 Đá Gà, bệnh nấm họng ở gà thường phát sinh khi gà có sức đề kháng yếu, môi trường nuôi ẩm ướt, vệ sinh kém, hoặc sau khi gà bị stress, mắc các bệnh hô hấp hoặc sử dụng kháng sinh kéo dài. Nấm Candida albicans có sẵn trong môi trường và trong đường tiêu hóa của gà nhưng chỉ gây bệnh khi cơ thể gà bị suy giảm miễn dịch. Khi xâm nhập, nấm này bám vào niêm mạc thực quản và diều, gây viêm loét, chất nhầy tích tụ và làm rối loạn tiêu hóa.
Triệu chứng nhận biết gà bị nấm họng
Khi gà nhiễm nấm họng, bạn có thể quan sát được các dấu hiệu rõ rệt ở khoang miệng và họng:
- Trong khoang miệng và thực quản xuất hiện các mảng trắng hoặc vết loét.
- Gà hôi miệng do nấm sinh sôi, hơi thở có mùi khó chịu.
- Gà ủ rũ, mệt mỏi, ăn ít hoặc bỏ ăn, sụt cân nhanh chóng.
- Thể nặng: gà suy kiệt, niêm mạc nhợt nhạt, diều chứa chất nhầy có hạt trắng, có thể dẫn đến chết nếu không điều trị kịp thời.
Khi mổ khám, bệnh tích điển hình bao gồm thực quản và diều bị loét, niêm mạc dạ dày sưng tấy, xuất huyết nhẹ, diều chứa dịch nhầy màu trắng, đặc biệt ở gà lớn hoặc gà già bệnh có thể kéo dài và tái phát.
Các phương pháp điều trị gà bị nấm họng
Điều trị bệnh nấm họng có thể kết hợp thuốc và các biện pháp dân gian. Tùy theo số lượng gà và mức độ nặng nhẹ, bạn có thể lựa chọn phương pháp phù hợp.
Dùng thuốc tím (xanh methylen)
Phương pháp này mang tính dân gian và áp dụng cho số lượng gà ít:
- Dùng dao cạo nhẹ các mảng bám nấm trong miệng và họng.
- Bôi trực tiếp thuốc tím (xanh methylen) vào các vết loét và mảng bám.
- Thực hiện 2–3 lần/ngày cho đến khi mảng nấm biến mất.
Phương pháp này cần kiên nhẫn, đặc biệt chú ý vệ sinh dụng cụ để tránh lây nhiễm sang gà khác.
Sử dụng rau ngót và thuốc tưa lưỡi
Cách này được nhiều người nuôi gà chọi áp dụng, phù hợp cho gà số lượng ít:
- Giã nát rau ngót, vắt lấy nước cốt.
- Pha thuốc tưa lưỡi của trẻ em (Nystatin) vào nước rau ngót.
- Dùng khăn sạch chấm hỗn hợp và lau nhẹ nhàng khu vực bị nấm, có thể lau cả trong họng gà.
- Thực hiện 2–3 lần/ngày trong 3–5 ngày đến khi hết nấm.
Phương pháp này giúp giảm nấm trong khoang miệng, cải thiện ăn uống và sức khỏe đường tiêu hóa.
Dùng thuốc kháng nấm chuyên dụng
Đây là phương pháp được khuyến cáo khi số lượng gà lớn hoặc bệnh nặng:
- Sử dụng các loại thuốc kháng nấm chuyên dụng cho gia cầm hoặc thuốc Nystatin cho người (liều 1 viên/2 kg gà/ngày), pha vào nước uống cho gà từ 5–7 ngày.
- Kết hợp bổ sung vitamin tổng hợp, Gluco-KC và điện giải để tăng sức đề kháng và giúp gà nhanh hồi phục.
- Đảm bảo môi trường nuôi sạch sẽ, thông thoáng, giảm độ ẩm trong chuồng để nấm không phát triển.
Phòng bệnh nấm họng cho gà
Phòng bệnh vẫn là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ đàn gà:
- Vệ sinh chuồng trại định kỳ, loại bỏ phân, chất độn chuồng ẩm ướt.
- Đảm bảo thức ăn, nước uống sạch, tránh ôi thiu hoặc nhiễm nấm mốc.
- Không sử dụng kháng sinh kéo dài nếu không cần thiết để tránh làm suy giảm miễn dịch.
- Khi gà bị stress do thay đổi thời tiết hoặc vận chuyển, bổ sung vitamin và chất điện giải để tăng sức đề kháng.
Như vậy, gà bị nấm họng là một bệnh tuy ít gặp nhưng dai dẳng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và hiệu suất nuôi. Việc nhận biết sớm triệu chứng, điều trị đúng phương pháp kết hợp chăm sóc dinh dưỡng và vệ sinh chuồng trại là cách hiệu quả nhất để gà hồi phục và tránh tái nhiễm.
